ÇİNGENE BARON - LA TZIGANE

Çingene Baron (Almanca: Der Zigeunerbaron) Johann Strauss II tarafından Viyana opereti janrında hazırlanmış 3 perdelik bir operettir. Eserin liberettosu yazar Ignaz Schnitzer tarafından Macar yazarı Mor Jokai'in aynı adı taşıyan romanından uyarılarak yazılmıştır. Çingene Baron'un prömiyerinin sahnelenmesi 24 Ekim,1885 de Viyana'da Theater an der Wien'de yapılmıştır. Bestecinin hayatında ve sonradan bu operet bestelemiş olduğu Yarasa operasından sonra en popüler olarak dünya opera evlerinde oynanmıştır. Birçok müzik kritikleri Strauss'un bu eser için yazdığı müziğin ve orkestrasyonun ve işlenen konunun ayrıntıları nedeniyle bu eseri hafif konulu ve müzikli bir operet olmaktan ziyade bir komik opera hatta bir lirik opera olarak sınıflandırmaktadırlar. Eserin konusu sürgünden dönen bir toprak sahibi ile bir eski Türk Paşası'nın kızı olan ve gizli bir hazinenin gerçek sahibi olan ama bir çingene kızı olarak büyüyen kızın evlenmesini anlatır. Çok renkli olarak, doğru çıkan fallara bakan bir çingene kraliçesi, kendini beğenmiş zengin ve köy idarecisi olan bir domuz yetiştiricisi, kendini soylu gören bir domuz yetiştiricisinin kızı, bir hazine arayıcısı, herşeyin hukuka uygun olmasını isteyen ama karısını yıllarca önce terk etmiş bir Kraliyet komisyonu üyesi, bir askeri eyalet valisi, büyük bir çingeneler grubu ve Hussar süvarilerinden oluşan bir askerî birlik bu operette bulunmaktadır. Orijinal olarak liberetto yazarı Schnitzer ve Strauss bu eseri bir komik opera ve hatta lirik opera olarak düzenlemek istemekteydiler. Fakat sonradan, ortaya çıkarttıkları eseri bir operet olarak sunmayı tercih ettiler. Eserin müziksel gelişmesi önce hızlı ve kolay olmuştu, çünkü Strauss müziğin dayandığı Macar etkileri daha önceki eserleri için incelemiş ve kullanmıştı. Örneğin, daha önce bir polka olarak Éljen a Mağyar ("Yaşasın Macarlar") op. 332 adlı eseri çok popüler olmuştu. Fakat 1883 sonbaharında Strauss'in bu eser üzerindeki müziksel çalışmaları sağlık nedenleri durdu. Strauss'a nikotin zehirlenmesi ve baygınlık nöbetleri dolayısıyla "Franzenbad" kaplıcalarında iyileşmek için kür yapması tavsiye edildi. Bundan sonra da Strauss sona bıraktığı II. Perde ile ilgili besteleri hazırlamaktayken üçüncü karısı olan "Adele Strauss" hastalandı ve çift deniz havası kürü almak için Belçika'ya Ostend'e gittiler. Strauss ancak 1885 sonbaharında eserin bestelemesini ve orkestrasyonunu bitirebildi. Bu arada Strauss'un, daha önce çalışmalarından farklı stilde yeni yöntemler kullanmak istemesi Schitzer'in liberettoyu değiştirmesine neden de oldu.